Χολή

Η χολή είναι ένα κιτρινοπράσινο πεπτικό υγρό που παράγεται από το συκώτι και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη. O  ρόλος της χολής στον οργανισμό είναι να διασπά τα λίπη στις τροφές που καταναλώνεις έτσι ώστε το σώμα σου να μπορεί να τα απορροφήσει ευκολότερα στο έντερο.   Στην καθομιλουμένη με τον όρο χολή μπορεί να εννοούμε  είτε το υγρό της χολής ή την χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχο κύστη είναι το όργανο στο οποίο ο οργανισμός αποθηκεύει τη χολή και μπορείς να μάθεις περισσότερα εδώ. Σε αυτό το άρθρο θα μάθουμε περισσότερα για το θαυμαστό υγρό της χολής και τι προβλήματα μπορεί να μας δημιουργήσει.  

Τι κάνει η χολή; 

Όταν φάς ένα γεύμα που περιέχει  λίπος, το λίπος θα περάσει από το στομάχι σου στο λεπτό έντερο. Σε αυτό το στάδιο το λίπος βρίσκετε σε μορφή σφαιριδίων αναμιγμένο με την τροφή. Αυτή η μορφή λίπους είναι πολύ δύσκολη για τον οργανισμό να απορροφήσει. Το σώμα μας έχει τρόπο να διασπά αυτά τα “δύσκολα”  λίπη, και το κάνει με τη βοήθεια της χολής. Στο λεπτό έντερο έχουμε εξειδικευμένα κύτταρα που με τη βοήθεια μιας ορμόνης που ονομάζεται χολοκυστοκινίνη, θα κάνουν τη χοληδόχο κύστη (το όργανο που δέχεται και αποθηκεύει τη χολή) να συσπαστεί και να αδειάσει τη χολή που εχει αποθηκεύσει στο  λεπτό έντερο όπου όπως είπαμε  βρίσκεται η λιπαρή τροφή που περιμένει επεξεργασία.  

Το υγρό της  χολής δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σαπούνι και  σαπωνοποιεί τα λίπη με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που  το σαπούνι της κουζίνας διασπά τα λίπη που έχουν κολλήσει στα πιάτα.  Τα χολικά άλατα — το πιο σημαντικό συστατικό της χολής — διασπούν τα μεγάλα λιπώδη σφαιρίδια σε μικρότερα σωματίδια.  Με το λίπος διασπασμένο σε μικρότερα κομμάτια, γίνεται ευκολότερο για τα πεπτικό μας σύστημα να τα αποροφήσει. Αφού απορροφηθούν περνάν στην κυκλοφορία του αίματος  κυρίως με τη μορφή τριγλυκεριδίων.   

Εκτός από το ρόλο της στην πέψη του λίπους, η χολή επίσης συμβάλει στην αποβολή μερικών αποβλήτων του μεταβολισμού από το σώμα μας. Ένα από αυτά τα απόβλητα είναι η χολερυθρίνη. H χολερεθρίνη είναι μια κίτρινη χρωστική που δημιουργεί το σώμα κατά την καταστροφή των γερασμένων ερυθρών αιμοσφαιρίων. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η χολερεθρίνη αποβάλλεται στη χολή και μετά στα κόπρανά μας. Η χολερυθρίνη είναι αυτή που δίνει στα κόπρανα το χαρακτηριστικό καφέ τους χρώμα. Σε καταστάσεις που δε μπορεί να αποβάλει το σώμα μας τη χολερεθρίνη στα κόπρανα μπορεί να κιτρινίσει το δέρμα μας (ίκτερος) και να αποχρωματιστούν τα κόπρανά μας (μέχρι και να γίνουν άσπρα!!)

Που φτιάχνεται και από τι αποτελείται η χολή; 

Τη χολή την φτιάχνει το συκώτι. Η χολή  αποτελείται από πολλές διαφορετικές ενώσεις, όπως: 

• Χοληστερόλη. 

• Χολικά άλατα (χολικά οξέα). 

• Νερό. 

• Φωσφολιπίδια (σύνθετα λίπη που περιέχουν φώσφορο). 

• Χολερυθρίνη. 

• Άλατα του σώματος (όπως κάλιο και νάτριο). 

Τα χολικά άλατα, ή χολικά οξέα, είναι το πιο σημαντικό συστατικό της χολής. Βοηθούν στη διάσπαση των λιπών κατά τη διάρκεια της πέψης. 

Πού αποθηκεύεται η χολή;

Αφού το συκώτι σας παράγει τη χολή, αυτή απελευθερώνεται μέσω των χοληφόρων αγγείων στη χοληδόχο κύστη για αποθήκευση. Μπορείτε να σκεφτείτε τη χοληδόχο κύστη σας σαν μια μικρή δεξαμενή κάτω ακριβώς από το συκώτι σας, που κρατά τη χολή μέχρι να χρειαστεί. Η χοληδόχος κύστη σας συνήθως χωρά περίπου 50ml χολής.

Ποιες είναι οι πιο συγχνές παθήσεις που σχετίζονται με τη χολή;

Προβλήματα με τη χολή μπορεί να προκύψουν όταν κάτι διαταράσσει τη ροή ή την παραγωγή της. Παθήσεις που σχετίζονται με τη χολή μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Χολόλιθοι: Αυτές είναι πέτρες που σχηματίζονται στη χοληδόχο κύστη και αποτελούνται από χοληστερόλη, χολερυθρίνη ή συνδυασμό και των δύο.
• Χολοκυστίτιδα: Μια αρκετά συχνή πάθηση της χοληδόχου κύστης που προκύπτει είτε από μηχανικό ερεθισμό της χοληδόχου κύστης από πέτρες ή από λοίμωξη από κάποιο βακτήριο .
• Χολαγγειίτιδα: Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή και βαριά λοίμωξη μέσα στους χοληφόρα αγγεία.
• Χοληδοχολιθίαση: Είναι η παρουσία χολόλιθων πέραν της χοληδόχου κύστης και παρουσία τους στον κοινό χοληδόχο πόρο.
• Απόφραξη του χοληδόχου πόρου: Χολόλιθοι, ουλώδης ιστός, όγκοι ή άλλα προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη των χοληφόρων πόρων. Αυτό εμποδίζει τη σωστή ροή της χολής, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα.

Συνηθέστερα συμπτώματα των παθήσεων της χολής 

Τα προβλήματα τη χολής μπορεί να προκαλέσουν μια ποικιλία συμπτωμάτων, αλλά μερικά από τα πιο κοινά περιλαμβάνουν: 

• Πόνος στο πάνω δεξιό ή στο πάνω κεντρικό μέρος της κοιλιάς: Αυτό είναι συχνά το πιο εμφανές σύμπτωμα των προβλημάτων της χολής. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή αμβλύς, συνεχής η  διαλείπων.  Πολλές φορές ο πόνος μπορεί να σχετίζεται με την την κατανάλωση λιπαρών γευμάτων.  

• Ναυτία και έμετος: Αυτά είναι επίσης κοινά συμπτώματα των παθήσεων της χολής και μπορεί να συνοδευουν τον κοιλιακό πόνο. 

• Δυσπεψία 

• Πυρετός και ρίγη: Αυτά μπορεί να είναι σημάδια λοίμωξης, η οποία μπορεί να συμβεί με την χολοκυστίτιδα η την χολαγγειίτιδα 

• Ίκτερος:  το κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών. Συμβαίνει όταν η χολερυθρίνη συσσωρεύεται στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό  μπορεί να υποδηλώνει ότι κάπου υπάρχει απόφραξη στα χοληφόρα  

• Αλλαγές στο χρώμα των κοπράνων: Άμα υπάρχει απόφραξη του χοληδόχου πόρου, τα κόπρανα σας μπορεί να γίνουν πιο ανοιχτόχρωμα η και αποκτήσουν μια άσπρη-αργιλώδη χροιά 

Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε κάποιο πρόβλημα με τη χολή σας η έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.