Τι είναι ο GFR / eGFR και ποια η χρησιμότητά του; 

Ο eGFR (εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης) είναι μία σημαντική μέτρηση που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της λειτουργίας των νεφρών. Εκτιμά τον ρυθμό με τον οποίο οι νεφροί διηθούν το αίμα και απομακρύνουν τα απόβλητα από το σώμα. Ο eGFR βασίζεται σε παραμέτρους όπως η ηλικία, το φύλο, και τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα, παρέχοντας μια αξιόπιστη εκτίμηση για τη νεφρική λειτουργία. 

Πίνακας Σταδίων Χρόνιας Νεφρικής Νόσου (CKD)

Ο eGFR χρησιμοποιείται για την κατηγοριοποίηση της χρόνιας νεφρικής νόσου σε πέντε στάδια. Κάθε στάδιο αντιστοιχεί σε διαφορετικό επίπεδο λειτουργίας των νεφρών και απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση:

Στάδιο CKD	Περιγραφή	eGFR (mL/min/1.73m²)
Στάδιο 1	Φυσιολογική νεφρική λειτουργία	≥ 90
Στάδιο 2	Ήπια μείωση νεφρικής λειτουργίας	60–89
Στάδιο 3	Μέτρια μείωση νεφρικής λειτουργίας	30–59
Στάδιο 4	Σοβαρή μείωση νεφρικής λειτουργίας	15–29
Στάδιο 5	Τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας	< 15

Ποια είναι η σημασία του eGFR;

Ο eGFR είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δείκτες για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της χρόνιας νεφρικής νόσου (CKD). Οι βασικές χρήσεις του περιλαμβάνουν:

• Διάγνωση νεφρικών παθήσεων: Βοηθά στον εντοπισμό πρώιμων σημείων νεφρικής βλάβης, ακόμη και αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα.
• Κατάταξη της χρόνιας νεφρικής νόσου: Χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση της CKD σε πέντε στάδια, βάσει του επιπέδου της νεφρικής λειτουργίας.
• Παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου: Βοηθά τους ιατρούς να εκτιμήσουν εάν η νεφρική λειτουργία επιδεινώνεται και πότε μπορεί να χρειαστεί θεραπεία, όπως αιμοκάθαρση.
• Προσαρμογή δόσεων φαρμάκων: Πολλά φάρμακα αποβάλλονται μέσω των νεφρών, και η σωστή δόση εξαρτάται από τη νεφρική λειτουργία.

Πώς υπολογίζεται ο eGFR;

Το eGFR υπολογίζεται μέσω μαθηματικών εξισώσεων, όπως η εξίσωση MDRD ή CKD-EPI.

Η φόρμουλα CKD-EPI (Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration) και η MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) είναι δύο εργαλεία για τον υπολογισμό του eGFR, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.

Η CKD-EPI θεωρείται πιο ακριβής, ιδιαίτερα για τιμές eGFR πάνω από 60 mL/min/1.73m², καθώς έχει σχεδιαστεί για να αποφεύγει την υποεκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας σε άτομα με φυσιολογική ή ελαφρώς μειωμένη νεφρική λειτουργία. Από την άλλη, η MDRD είναι πιο απλή αλλά τείνει να υποεκτιμά το eGFR σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι σύγχρονες κατευθυντήριες γραμμές προτείνουν τη χρήση της CKD-EPI ως τη φόρμουλα επιλογής για πιο ακριβή διάγνωση και παρακολούθηση της χρόνιας νεφρικής νόσου.

Η ανανεωμένη εξίσωση CKD-EPI 2021 είναι η εξής:

Όπου:

• 142: Σταθερά που αντιπροσωπεύει τη βασική τιμή αναφοράς για τη νεφρική λειτουργία σε υγιή άτομα.
• Scr: Κρεατινίνη ορού σε mg/dL.
• K: 0.7 για γυναίκες και 0.9 για άνδρες (αναφορά επιπέδων κρεατινίνης).
• α: -0.241 για γυναίκες και -0.302 για άνδρες (συντελεστής κλίμακας).
• min() = Η ελάχιστη από τις δύο τιμές.
• max() = Η μέγιστη από τις δύο τιμές.

---