Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι μία από τις πιο συχνές επείγουσες καταστάσεις στη γενική χειρουργική και αφορά τη φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η οξεία σκωληκοειδίτιδα μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Η οξεία σκωληκοειδίτιδα επηρεάζει περίπου 7-8% του παγκόσμιου πληθυσμού κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Είναι πιο συχνή σε νεαρούς ενήλικες, κυρίως μεταξύ των ηλικιών 10 και 30 ετών, και επηρεάζει ελαφρώς περισσότερο τους άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Σκωληκοειδής απόφυση
Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει το τμήμα του εντέρου που βρίσκεται στο κάτω μέρος του τυφλού, το οποίο είναι το αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου. Εξαιτίας του μακρόστενου, ελικοειδούς σχήματος της που θυμίζει σκουλήκι, πήρε την ονομασία “vermiform appendix,” στα λατινικά δηλαδή “σκωληκοειδής απόφυση.”
Η σκωληκοειδής απόφυση στους ανθρώπους θεωρείται ότι παίζει ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του εντέρου, και στη διατήρηση της υγιούς εντερικής χλωρίδας. Δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση και οι άνθρωποι μπορούν να ζουν υγιείς ζωές μετά την αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης, χωρίς καμία μακροπρόθεσμη επίπτωση. Εικάζεται ότι η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα εξελικτικό κατάλοιπο στους ανθρώπους. Αντίθετα, σε αρκετούς φυτοφάγους οργανισμούς όπως τα κουνέλια η σκωληκοειδής απόφυση είναι απαραίτητη για την πέψη της τροφής τους. Η αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης στα κουνέλια είναι θανατηφόρα, καθώς διαταράσσει την ικανότητά τους να χωνεύουν σωστά την τροφή.
.
Ιστορική Αναδρομή της Οξείας Σκωληκοειδίτιδας
Ο Berengario da Carpi παρείχε την πρώτη καταγεγραμμένη περιγραφή της σκωληκοειδούς απόφυσης τον 16ο αιώνα, ενώ η πρώτη επιτυχημένη σκωληκοειδεκτομή (αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης) πραγματοποιήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1735 από τον Άγγλο χειρουργό Claudius Aymand στο νοσοκομείο St George’s Hospital του Λονδίνου. Ο όρος “σκωληκοειδίτιδα” επινοήθηκε από τον Αμερικανό γιατρό Reginald Heber Fitz το 1886.
Συμπτώματα Οξείας Σκωληκοειδίτιδας
Τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και συχνά ξεκινούν με αμβλύ πόνο στην κοιλιακή χώρα, συνήθως γύρω από τον ομφαλό. Μέσα σε μερικές ώρες, ο πόνος μετακινείται στο κάτω δεξιό τμήμα της κοιλιάς, γνωστό και ως σημείο McBurney, που είναι το κλασικό σημείο πόνου στη σκωληκοειδίτιδα.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ναυτία και έμετο
- Απώλεια όρεξης
- Πυρετό (συνήθως χαμηλός στην αρχή)
- Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
- Αίσθημα διάτασης στην κοιλιακή χώρα
Ωστόσο, η κλινική εικόνα δεν είναι πάντα τυπική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται σε διαφορετική περιοχή, όπως στο κάτω αριστερό τεταρτημόριο της κοιλιάς, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου η σκωληκοειδής απόφυση βρίσκεται σε ασυνήθιστη θέση (π.χ., οπισθοτυφλική θέση).
Εργαστηριακά και Απεικονιστικά Ευρήματα Οξείας Σκωληκοειδίτιδας
Σε εργαστηριακές εξετάσεις, συχνά παρατηρείται αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων (λευκοκυττάρωση), και άλλων δεικτών φλεγμονής όπως η CRP.
Η απεικόνιση παίζει σημαντικό ρόλο στη διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας. Το υπερηχογράφημα της κοιλιάς είναι συχνά η πρώτη επιλογή, ιδιαίτερα σε παιδιά και εγκύους. Ενώ η αξονική τομογραφία της κοιλιάς είναι μια ποιο ευαίσθητη απεικονιστική μέθοδος:
Τα χαρακτηριστικά απεικονιστικά ευρήματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας περιλαμβάνουν:
- Διατεταμένη σκωληκοειδής απόφυση με πεπαχυσμένα τα τοιχώματα της: τόσο στον υπέρηχο όσο και στην αξονική τομογραφία η διάμετρος της φλεγμένουσας σκωληκοειδούς απόφυσης είναι συνήθως πάνω από 6 χιλιοστά. Με εμφανής πάχυνση του τοιχώματος της σκωληκοειδούς απόφυσης.
- Σκληρή και μη συμπιεζόμενη σκωληκοειδής απόφυση: Στον Υπέρηχο Η σκωληκοειδής απόφυση εμφανίζεται σκληρή και δεν συμπιέζεται. Σε αντίθεση με τις παρακείμενες έλικες εντέρου που είναι εύκολα συμπιεζόμενες
- Φλεγμονή του παρακείμενου λίπους: στη αξονική κοιλίας Το λίπος γύρω από τη σκωληκοειδή απόφυση εμφανίζεται φλεγμονώδες και θολερό.
- Παρουσία ελεύθερου υγρού ή αποστήματος: Παρουσία Υγρού ή αποστήματος γύρω από τη σκωληκοειδή απόφυση υποδηλώνει προχωρημένη φλεγμονή ή διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης.
- Υπεραιμία της σκωληκοειδούς απόφυσης: Στον έλεγχο Doppler παρατηρείται υπεραιμία δηλαδή αυξημένη ροή αίματος .
- Ελεύθερος περιτοναϊκός αέρας: Παρουσία ελεύθερου αέρα στην κοιλιά, ιδιαίτερα στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο, υποδηλώνει διάτρηση.
Παθήσεις που Μπορούν να Μιμηθούν τη οξεία Σκωληκοειδίτιδα
Διάφορες άλλες παθήσεις μπορεί να παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα με τη σκωληκοειδίτιδα, συμπεριλαμβανομένων:
- Γαστρεντερίτιδα
- Παθήσεις των ωοθηκών, όπως ρήξη κύστης ή εξωμήτρια κύηση
- Κολικός Νεφρού
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn
- Συστροφή Εντέρου
- Οξεία Εκκολποματίτιδα
Θεραπεία της Οξείας Σκωληκοειδίτιδας
Η θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι κυρίως χειρουργική. Η σκωληκοειδεκτομή παραμένει η θεραπεία εκλογής και μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση είτε λαπαροσκοπικά, με την τελευταία μέθοδο να έχει το πλεονέκτημα του μικρότερου χρόνου ανάρρωσης και λιγότερου μετεγχειρητικού πόνου.
Υπάρχει επίσης συζήτηση σχετικά με τη χρήση αντιβιοτικών ως μονοθεραπεία για την οξεία σκωληκοειδίτιδα. Αν και ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα αντιβιοτικά μπορεί να είναι αποτελεσματικά σε επιλεγμένες περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση παραμένει η πιο ασφαλής και μόνιμη λύση, καθώς υπάρχει σημαντικός κίνδυνος υποτροπής χωρίς χειρουργείο.
Επιπλοκές της Σκωληκοειδίτιδας
Εάν η οξεία σκωληκοειδίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- Διάτρηση: Η σκωληκοειδής απόφυση μπορεί να ραγεί, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση εντερικού περιεχομένου (κόπρανα) στην κοιλία οδηγώντας σε περιτονίτιδα, μια σοβαρή φλεγμονή του περιτοναίου, που απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση.
- Απόστημα: Μπορεί να σχηματιστεί απόστημα στην κοιλιά, το οποίο μπορεί να απαιτεί αποστράγγιση.
- Σήψη: Σε προχωρημένες περιπτώσεις, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα, προκαλώντας σήψη, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.
Συμπέρασμα
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα που υποδηλώνουν σκωληκοειδίτιδα, πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι το κλειδί για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
